درس اول:
1- چرا خداوند همواره ما را می بیند و به ما توجه دارد ؟
2- اگر خداوند لحظه ای از ما وجهان پیرامون ما مراقبت نمی کرد چه حوادثی ممکن بود به وجود آید ؟
3- آیا انسان فقط در زمان خطر و مشکل به خداوند نیاز دارند؟
4- توضیح دهید چرا با وجود فرشتگان از مردم ، باز هم عدّه ای دچار حوادث مختلف می شوند؟
درس اول:
1- چرا خداوند همواره ما را می بیند و به ما توجه دارد ؟
2- اگر خداوند لحظه ای از ما وجهان پیرامون ما مراقبت نمی کرد چه حوادثی ممکن بود به وجود آید ؟
3- آیا انسان فقط در زمان خطر و مشکل به خداوند نیاز دارند؟
4- توضیح دهید چرا با وجود فرشتگان از مردم ، باز هم عدّه ای دچار حوادث مختلف می شوند؟
سوالات متن
5- کامل کنید حالا که می دانم خداوند همواره مرا می بیند ............
6- مفهوم آیه « هُوَ مَعَکُم اَینَ ما کُنتُم » چیست ؟
7- با توجه به سخن امام باقر (علیه السلام ) فرشتگان چگونه انسان را یاری می کنند ؟
8-معنی آیه « هُوَ مَعَکُم اَینَ ما کُنتُم » را بنویسید ؟
9- مفهوم آیه « ...وسعَ کُرسیهُ السَّماواتِ وَالاَرضَ وَلا یَودوهُ حِفظِهُما و هوَ العلی العَظیم » چیست ؟
درستی یا نادرستی جملات زیر را مشخص کنید ؟
10- چون خداوند مارا دوست دارد همیشه به ما توجه دارد
11- انسان فقط در هنگام مشکل به خداوند نیاز دارد .
12-فرشتگان از انسان ها محافظت می کنند.
پاسخ سوالات درس اول
1- چون خدا مارا بیشتر از همه موجودات دوست دارد .
2- هر لحظه ممکن بود حادثه ای ناگوار برای ما پیش بیاید . مثل تصادف ؛ سقوط از بلندی و غیره
3- خیر انسان در همه حال به خدا نیاز مند است
4- در حقیقت این افراد با اشتبا هات و گناهانی که انجام می دهند خودشان را از حمایت خداوند و فرشتگان محروم می کنند .
5- من هم تلاش می کنم خداوند از من ناراضی نباشد .
6- خدا همیشه مراقب ما انسانهاست
7- به دستور خداوند او را از این که در چاه بیفتد یا دیواری بر او فرو ریزد و یا این که حادثه بد دیگری دچار شود حفظ می کنند
8- هر کجا باشید خدا با شماست .
9- خداوند از همه آسمانه و زمین مراقبت می کند
10- درست
11- نادرست
12- درست
درس دوم :
1- نمونه هایی از محبت خداوند به خود را بیان کنید.
2- ما چگونه می توانیم شکر نعمت های خداوند را بجا بیاوریم ؟
3- آیا رشد عقلی می تواند به رشد اخلاقی ما کمک کند ؟ مثالی بزنید .
سوالات متن
4- چند نوع رشد داریم نام ببرید ؟
5- کدام نعمت باعث بر تری انسان از حیوانات می شود ؟
6- وقتی کسی یاد می گیرد بدون اجاز وسایل مردم را بر ندارد به چه رشدی رسیده است ؟
7- بهترین راه شکر گذاری از نعمت های خداوند چیست ؟
8-آیا همین که ما نعمتی در اختیار داشته باشیم برای خوشبخی کافی است؟
پاسخ درست را با علامت × مشخص کنید
9- حدیث زیر به چه رشدی در انسان اشاره دارد « یکی از بهترین عبادت ها فکر کردن به قدرت خداوند است .
الف- رشد جسمی ب- رشد عقلی ج- رشد اخلاقی
10- امیر المومنین علیه السلام می فرماید : خدایا اعضای بدنم را نیرومند گردان تا بتوانم در راه تو خدمت کنم » این جمله به چه رشدی اشاره دارد
الف- رشد جسمی ب- رشد عقلی ج- رشد اخلاقی
11- حدیث « ازدروغ بپرهیزید چه بزرگ باشد چه کوچک ، شوخی باشد یا جدی» .امام سجاد علیه السلام بیانگر چه رشدی است ؟
الف- رشد جسمی ب- رشد عقلی ج- رشد اخلاقی
12- دانش آموزی که به دوستانش در حل مشکلات درسی کمک می کند از کدام نعمت خداوند تشکر می کند ؟
الف- چشم ب- علم و دانش ج- مال و ثروت
12-جدول را کامل کنید
|
نمونه کارها |
با این کار شکر کدام نعمت را به جا می آورد؟ |
|
نوجوانی که قران می خواند |
چشم و زبان |
|
کسی که برای نشاط و سلامتی مرتب ورزش می کند |
سلامتی |
|
دانش آموزی که به سخنان معلم گوش می دهد |
گوش |
|
کسی که به فقیرا و نیاز مندان کمک می کند |
پول و ثروت |
|
فرزندی که به پدر و مادر احترام می کند |
پدر و مادر |
|
پزشکی که دلسوزانه به بیماران خدمت می کند |
علم و دانش |
|
دانش آموزی که به دوستانش در مشکلات درسی کمک می کند |
علم و دانش – دوستان |
پاسخ سوالات درس دوم:
1- چشم -گوش – عقل – پدر و مادر – سلامتی –و........
2- عقل
3- بله ، مانند کسی که در صف نانوایی نوبت خود را به فردی پیر می دهد یا کسی که از غذای خود به افراد گرسنه می بخشد
4- سه نوع – رشد جسمی- رشد عقلی – رشد اخلاقی
5- نعمت عقل و اندیشه
6- رشد عقلی
7- استفاد درست از نعمت های خداوند .
8-نه خیر باید از آنها به صورت درست و بجا استفاده کنیم ودر گناهان استفاده نکنیم
9-رشد عقلی
10- رشد جسمی
11- عقلی
12-علم و دانش
درس سوم:
1- شکر عملی چیست ؟
2- مهم ترین فایده نماز خواندن را توضیح دهید ؟
3- حضرت علی ( علیه السلام ) در باره دوست داشتنی ترین کارها نزد خدا چه می فرماید ؟
4- معنی آیه « لَئُن شکر تم لَاَزیدنَّکُم » را بنویسید ؟
5- امام صادق علیه السلام در باره شکر عملی چه می فرمایند ؟
جاهای خالی را کامل کنید .
6- امام صادق علیه السلام می فرماید شکر نعمت آن است که از آنچه خداوند .........................دوری کنی .
7- امیر المومنین علیه السلام می فرماید دوست داشتنی ترین کارها نزد خداوند بلند مرتبه .........................است
-8 شکرکردن به دو صورت انجام می گیرد .........................و .............................
9- مفهوم آیه « لَئُن شکر تم لَاَزیدنَّکُم » کدام مورد است .
الف) شکر زبانی یکی از شکر ها است ب) زیاد شکرکردن خوب است ج) شکر کردن زیادی نعمت می آورد
جدول زیر را کامل کنید .
|
نعمت خداوند |
شکر نعمت |
ناسپاسی نعمت |
|
معلم |
|
|
|
پیامبران |
|
|
|
زبان |
|
|
|
دارایی و مال و ثروت |
|
|
|
گوش |
|
|
پاسخ سوالات درس سوم
1- استفاده درست از نعمت های خداوند مثلاً استفاده از چشم برای مطالعه یا قران خواندن
2- نماز خواندن بهتریت را تشکر از خداوند است
3- دوست داشتنی ترین کارها نذد خداوند بلند مرتبه نماز خواند است
4- اگر سپاس گزاری کنید خداوند نعمتهایش را زیاد می کند
5- شکر نعمت آن است که از آنچه خداوند حرام کرده است دوری کنی
6- حرام کرده است
7- نماز خواندن
8- زبانی- عملی
9 –ج
درس چهارم :
1- ارکان نماز چند تاست آن ها را نام ببرید ؟
2- فرق میان ارکان و غیر ارکان در نماز چیست ؟
3- کدام یک از موارد زیر رکن و کدام یک غیر رکن است و هر کدام در یک نماز دو رکعتی چند مرتبه تکرار می شوند: نیت ، رکوع، تشهد
سوالات متن درس چهارم
4- چگونه می توان احکام نماز را یاد گرفت ؟
5- با توجه به سخن پیامبر شیطان تا چه زمانی از مومنان ترسان و گریزان است ؟
6- امام باقر علیه السلام در باره ارزش نماز اول وقت چه می فرماید
7- از نماز ظهر عاشورا چه می فهمیم ؟
درستی و نادرستی جملات زیر را مشخص کنید .
8- در نماز اگر قنوت را فراموش کنیم نماز م باطل نمی شود
9- اگر رکوع را ندانسته نخوانیم یا فراموش کنیم نماز مان درست است
10- تشهد از ارکان نماز به حساب می آید
11- کدام مورد از ارکان نماز به حساب می آید
الف- نیت ب- سلام ج- ترتیب د- قرائت
پاسخ سوالات درس چهارم
1-پنج تا 1- نیت2- قیام 3-تکبیرة الاحرام4- رکوع 5- سجود
2- ارکان قسمت هایی از نماز است که اگر فراموش شود یا اشتباه شود نماز باطل است ولی اگر واجبات دیگر فراموش شود یا اشتباه شود نماز باطل نمی شود
3- نیت رکن و یک بار در نماز – رکوع رکن 2 بار – تشهد غیر رکن یک بار
4- از رساله مراجع تقلید یا پرسیدن از افراد آگاه
5- تا زمانی که مومن مراقب نماز های پنج گانه است تا در وقتش انجام دهد
6- امام باقر می فرماید نماز ی کهدر اول وقت خوانده می شود با شکلیب درخشان به سوی صاحبش بر می گردد و می گوید تومرا خوب حفظ کردی خدا هم تورا حفظ کند
7- می فهمیم که نماز اول وقت بسیار ارزشمند است
8- درست
9-غلط
10- غلط
11-نیت
درس اول:
1- چرا خداوند همواره ما را می بیند و به ما توجه دارد ؟
2- اگر خداوند لحظه ای از ما وجهان پیرامون ما مراقبت نمی کرد چه حوادثی ممکن بود به وجود آید ؟
3- آیا انسان فقط در زمان خطر و مشکل به خداوند نیاز دارند؟
4- توضیح دهید چرا با وجود فرشتگان از مردم ، باز هم عدّه ای دچار حوادث مختلف می شوند؟
درس اول:
1- چرا خداوند همواره ما را می بیند و به ما توجه دارد ؟
2- اگر خداوند لحظه ای از ما وجهان پیرامون ما مراقبت نمی کرد چه حوادثی ممکن بود به وجود آید ؟
3- آیا انسان فقط در زمان خطر و مشکل به خداوند نیاز دارند؟
4- توضیح دهید چرا با وجود فرشتگان از مردم ، باز هم عدّه ای دچار حوادث مختلف می شوند؟
سوالات متن
5- کامل کنید حالا که می دانم خداوند همواره مرا می بیند ............
6- مفهوم آیه « هُوَ مَعَکُم اَینَ ما کُنتُم » چیست ؟
7- با توجه به سخن امام باقر (علیه السلام ) فرشتگان چگونه انسان را یاری می کنند ؟
8-معنی آیه « هُوَ مَعَکُم اَینَ ما کُنتُم » را بنویسید ؟
9- مفهوم آیه « ...وسعَ کُرسیهُ السَّماواتِ وَالاَرضَ وَلا یَودوهُ حِفظِهُما و هوَ العلی العَظیم » چیست ؟
درستی یا نادرستی جملات زیر را مشخص کنید ؟
10- چون خداوند مارا دوست دارد همیشه به ما توجه دارد
11- انسان فقط در هنگام مشکل به خداوند نیاز دارد .
12-فرشتگان از انسان ها محافظت می کنند.
پاسخ سوالات درس اول
1- چون خدا مارا بیشتر از همه موجودات دوست دارد .
2- هر لحظه ممکن بود حادثه ای ناگوار برای ما پیش بیاید . مثل تصادف ؛ سقوط از بلندی و غیره
3- خیر انسان در همه حال به خدا نیاز مند است
4- در حقیقت این افراد با اشتبا هات و گناهانی که انجام می دهند خودشان را از حمایت خداوند و فرشتگان محروم می کنند .
5- من هم تلاش می کنم خداوند از من ناراضی نباشد .
6- خدا همیشه مراقب ما انسانهاست
7- به دستور خداوند او را از این که در چاه بیفتد یا دیواری بر او فرو ریزد و یا این که حادثه بد دیگری دچار شود حفظ می کنند
8- هر کجا باشید خدا با شماست .
9- خداوند از همه آسمانه و زمین مراقبت می کند
10- درست
11- نادرست
12- درست
درس دوم :
1- نمونه هایی از محبت خداوند به خود را بیان کنید.
2- ما چگونه می توانیم شکر نعمت های خداوند را بجا بیاوریم ؟
3- آیا رشد عقلی می تواند به رشد اخلاقی ما کمک کند ؟ مثالی بزنید .
سوالات متن
4- چند نوع رشد داریم نام ببرید ؟
5- کدام نعمت باعث بر تری انسان از حیوانات می شود ؟
6- وقتی کسی یاد می گیرد بدون اجاز وسایل مردم را بر ندارد به چه رشدی رسیده است ؟
7- بهترین راه شکر گذاری از نعمت های خداوند چیست ؟
8-آیا همین که ما نعمتی در اختیار داشته باشیم برای خوشبخی کافی است؟
پاسخ درست را با علامت × مشخص کنید
9- حدیث زیر به چه رشدی در انسان اشاره دارد « یکی از بهترین عبادت ها فکر کردن به قدرت خداوند است .
الف- رشد جسمی ب- رشد عقلی ج- رشد اخلاقی
10- امیر المومنین علیه السلام می فرماید : خدایا اعضای بدنم را نیرومند گردان تا بتوانم در راه تو خدمت کنم » این جمله به چه رشدی اشاره دارد
الف- رشد جسمی ب- رشد عقلی ج- رشد اخلاقی
11- حدیث « ازدروغ بپرهیزید چه بزرگ باشد چه کوچک ، شوخی باشد یا جدی» .امام سجاد علیه السلام بیانگر چه رشدی است ؟
الف- رشد جسمی ب- رشد عقلی ج- رشد اخلاقی
12- دانش آموزی که به دوستانش در حل مشکلات درسی کمک می کند از کدام نعمت خداوند تشکر می کند ؟
الف- چشم ب- علم و دانش ج- مال و ثروت
12-جدول را کامل کنید
|
نمونه کارها |
با این کار شکر کدام نعمت را به جا می آورد؟ |
|
نوجوانی که قران می خواند |
چشم و زبان |
|
کسی که برای نشاط و سلامتی مرتب ورزش می کند |
سلامتی |
|
دانش آموزی که به سخنان معلم گوش می دهد |
گوش |
|
کسی که به فقیرا و نیاز مندان کمک می کند |
پول و ثروت |
|
فرزندی که به پدر و مادر احترام می کند |
پدر و مادر |
|
پزشکی که دلسوزانه به بیماران خدمت می کند |
علم و دانش |
|
دانش آموزی که به دوستانش در مشکلات درسی کمک می کند |
علم و دانش – دوستان |
پاسخ سوالات درس دوم:
1- چشم -گوش – عقل – پدر و مادر – سلامتی –و........
2- عقل
3- بله ، مانند کسی که در صف نانوایی نوبت خود را به فردی پیر می دهد یا کسی که از غذای خود به افراد گرسنه می بخشد
4- سه نوع – رشد جسمی- رشد عقلی – رشد اخلاقی
5- نعمت عقل و اندیشه
6- رشد عقلی
7- استفاد درست از نعمت های خداوند .
8-نه خیر باید از آنها به صورت درست و بجا استفاده کنیم ودر گناهان استفاده نکنیم
9-رشد عقلی
10- رشد جسمی
11- عقلی
12-علم و دانش
درس سوم:
1- شکر عملی چیست ؟
2- مهم ترین فایده نماز خواندن را توضیح دهید ؟
3- حضرت علی ( علیه السلام ) در باره دوست داشتنی ترین کارها نزد خدا چه می فرماید ؟
4- معنی آیه « لَئُن شکر تم لَاَزیدنَّکُم » را بنویسید ؟
5- امام صادق علیه السلام در باره شکر عملی چه می فرمایند ؟
جاهای خالی را کامل کنید .
6- امام صادق علیه السلام می فرماید شکر نعمت آن است که از آنچه خداوند .........................دوری کنی .
7- امیر المومنین علیه السلام می فرماید دوست داشتنی ترین کارها نزد خداوند بلند مرتبه .........................است
-8 شکرکردن به دو صورت انجام می گیرد .........................و .............................
9- مفهوم آیه « لَئُن شکر تم لَاَزیدنَّکُم » کدام مورد است .
الف) شکر زبانی یکی از شکر ها است ب) زیاد شکرکردن خوب است ج) شکر کردن زیادی نعمت می آورد
جدول زیر را کامل کنید .
|
نعمت خداوند |
شکر نعمت |
ناسپاسی نعمت |
|
معلم |
|
|
|
پیامبران |
|
|
|
زبان |
|
|
|
دارایی و مال و ثروت |
|
|
|
گوش |
|
|
پاسخ سوالات درس سوم
1- استفاده درست از نعمت های خداوند مثلاً استفاده از چشم برای مطالعه یا قران خواندن
2- نماز خواندن بهتریت را تشکر از خداوند است
3- دوست داشتنی ترین کارها نذد خداوند بلند مرتبه نماز خواند است
4- اگر سپاس گزاری کنید خداوند نعمتهایش را زیاد می کند
5- شکر نعمت آن است که از آنچه خداوند حرام کرده است دوری کنی
6- حرام کرده است
7- نماز خواندن
8- زبانی- عملی
9 –ج
درس چهارم :
1- ارکان نماز چند تاست آن ها را نام ببرید ؟
2- فرق میان ارکان و غیر ارکان در نماز چیست ؟
3- کدام یک از موارد زیر رکن و کدام یک غیر رکن است و هر کدام در یک نماز دو رکعتی چند مرتبه تکرار می شوند: نیت ، رکوع، تشهد
سوالات متن درس چهارم
4- چگونه می توان احکام نماز را یاد گرفت ؟
5- با توجه به سخن پیامبر شیطان تا چه زمانی از مومنان ترسان و گریزان است ؟
6- امام باقر علیه السلام در باره ارزش نماز اول وقت چه می فرماید
7- از نماز ظهر عاشورا چه می فهمیم ؟
درستی و نادرستی جملات زیر را مشخص کنید .
8- در نماز اگر قنوت را فراموش کنیم نماز م باطل نمی شود
9- اگر رکوع را ندانسته نخوانیم یا فراموش کنیم نماز مان درست است
10- تشهد از ارکان نماز به حساب می آید
11- کدام مورد از ارکان نماز به حساب می آید
الف- نیت ب- سلام ج- ترتیب د- قرائت
پاسخ سوالات درس چهارم
1-پنج تا 1- نیت2- قیام 3-تکبیرة الاحرام4- رکوع 5- سجود
2- ارکان قسمت هایی از نماز است که اگر فراموش شود یا اشتباه شود نماز باطل است ولی اگر واجبات دیگر فراموش شود یا اشتباه شود نماز باطل نمی شود
3- نیت رکن و یک بار در نماز – رکوع رکن 2 بار – تشهد غیر رکن یک بار
4- از رساله مراجع تقلید یا پرسیدن از افراد آگاه
5- تا زمانی که مومن مراقب نماز های پنج گانه است تا در وقتش انجام دهد
6- امام باقر می فرماید نماز ی کهدر اول وقت خوانده می شود با شکلیب درخشان به سوی صاحبش بر می گردد و می گوید تومرا خوب حفظ کردی خدا هم تورا حفظ کند
7- می فهمیم که نماز اول وقت بسیار ارزشمند است
8- درست
9-غلط
10- غلط
11-نیت
1- آیه اکمال دین .
2- آیه سؤال عذاب.
«الیوم یئس الذین کفروا من دینکم فلا تخشوهم و اخشون الیوم اکملت لکم دینکم و اتممت علیکم نعمتى و رضیت لکم الاسلام دیناً» 1
«امروز کافران از (نابودى) دین شما نومید شدند از آنان مترسید و از من بترسید، امروز دین شما را تکمیل کردم و نعمت خود را به پایان رسانیدم و اسلام را به (عنوان) دین، براى شما برگزیدم».
دقت در مضمون آیه اکمال دین، مىرساند که روز نزول آیه حادثه بسیار مهمى رخ داد، که مایه نومیدى دشمنان از پیروزى براسلام و موجب کمال دین و به پایان رسیدن نعمتهاى معنوى خدا شده است اکنون باید دید چه روزى مىتواند حامل چنین نویدهائى باشد، و با این خصوصیات و نشانهها خود را در عرصه تاریخ نشان دهد؟
1- آیا روز فتح مکه مىتواند داراى چنین خصوصیاتى باشد؟ به طور مسلم نه، زیرا در آن روز پیمانهاى مسلمانان با مشرکان به قوت خود باقى بود و هنوز مراسم حج بسان عصر جاهلى برگزار مىشد،و قسمتى از احکام اسلام پس از آن فرود آمده است از این جهت نه یأسى برکافران منطقه مستولى شده بود ونه آئین به معنى بیان فروع و نه به معنى تحکیم پایههاى آن، تکمیل گردیده بود.
2- آیا روز اعلام بیزارى از مشرکان مىتواند مظهر چنین روزى باشد، به تصور اینکه یأس و نومیدى در چنین روزى بر مشرکان مستولى گردید؟ باز مىگوئیم نه، زیرا بیان دین به معنى احکام در آن روز پایان نیافته بود به گواه اینکه قسمتى از «حدود» و «قصاص» و احکام مربوط به «کلاله» پس از اعلام بیزارى نازل گردیده است. بنابراین تنها مسأله یأس نشانه آن روز نیست، بلکه یأس توأم با تکمیل آئین؛ و هرگز در روز اعلام بیزارى این دو نوید، به صورت توأم، در آن روز تحقق نپذیرفته بود.
اکنون باید دید روزى که حامل این نوید گرانبها بود چه روزى بوده است؟!
گروهى نظر مىدهند که این روز، همان روز «عرفه» سال دهم هجرت است که در تاریخ به نام «حجةالوداع» معروف است ولى با توجه به حوادث تاریخى این دو نوید گرانبها در چنین روزى تحقق نپذیرفت.
اما مسأله یأس و نومیدى به دو صورت مىتواند مطرح گردد:
الف: یأس قریش و مشرکان شبه جزیره یک چنین نومیدى پیش از این روز تحقق پذیرفته بود و قریش در روز فتح مکه، و دیگر مشرکان در روز اعلام بیزارى، از پیروزى اسلام کاملاً مأیوس شده بودند در این صورت صحیح نخواهد بود که بگوئیم در روز عرفه سال دهم حجة الوداع یأس و نومیدى مشرکان جامه عمل پوشید در حالى که چنین کارى یک سال و اندى قبل، تحقق پذیرفته بود.
ب: یأس همه کافران روى زمین به یک چنین نومیدى تا آن روز جامه عمل نپوشیده بود.
اما مسأله تکمیل دین اگر مقصود از «دین» احکام و فروع دین باشد هرگز پرونده بیان احکام الهى در روز عرفه بسته نشد بلکه یک رشته احکام مربوط به «ربا و ارث و کلاله» پس از روز عرفه«حجةالوداع» نازل شده است. 2
تنها روزى که مىتواند بستر این دو نوید الهى باشد، همان روز «غدیر» است که با تعیین جانشین هم یأس بر دشمنان مستولى گردید، و هم آئین خدا تکمیل شد.
البته مقصود از یأس، نومیدى مخصوصى است که با تکمیل دین توأم مىباشد.
و مقصود از تکمیل دین، تکمیل ارکان و پىریزى اسباب بقأ آنست، نه بیان فروع و جزئیات، اکنون به بیان هر دو مطلب مىپردازیم:
الف: تعیین جانشین و استیلاء یأس
روزى که پیامبر جانشین خود را رسماً تعیین کرد، در آن روز کافران در یأس و نومیدى از محو نابودى اسلام، فرو رفتند زیرا آنان تصور مىکردند که آئین اسلام قائم به شخص پیامبر است و با رحلت رسول گرامى ازمیان مىرود و اوضاع به حال سابق باز مىگردد، وقتى مشاهده کردند که پیامبر فرد شایستهاى را (که از نظر علم و دانش عدالت و دادگرى، قدرت و قاطعیت بى نظیر بود)، براى رهبرى تعیین کرد و مسلمانان با او بیعت کردند، از زوال اسلام نومید گردیدند. و به کلى مأیوس شدند و دیدند که اسلام به صورت یک آئین ریشه دار در آمد، و دیگر براى آن تزلزلى نیست .
آیات قرآنى گواهى مىدهد که کافران پیوسته چشم طمع به دین مسلمانان دوخته بودند و آخرین آرزوى آنان این بود که مسلمانان را از آئین خود باز دارند، و به کیش نیاکان خود برگردانند چنانکه مىفرماید:
«ود کثیر من اهل الکتاب لویردونکم من بعد ایمانکم کفاراً» 3
«و بسیارى از اهل کتاب آرزو کردند که شماها را پس از ایمان، به سوى کفر بازگردانند».
ولى پیشرفت سریع اسلام در شبه جزیره و سقوط پایگاه شرک در مکه از امید آنان مىکاست ولى آخرین پناهگاه خیالى آنان این بود که چون آورنده آئین جدید، فرزندى ندارد که پس از درگذشت او حکومت جوان اسلام را رهبرى کند، از این لحاظ، اساس حکومت اسلامى پس از رحلت او فرو مىریزد و چیزى طول نمىکشد که بر آن پیروز مىشوند و وضع، به همان حال نخست باز مىگردد.
قرآن سخن کافران را در این باره براى ما نقل مىکند چنانکه مىفرماید:
«اَمْ یَقُولُونَ شاعِرٌ نَتَرّبصُ به رَیْبَ المَنُون»4
«بلکه آنان مىگویند که او (پیامبر) شاعرى است و ما انتظار مىبریم که او دچار حوادث روزگار گردد و از دنیا برود.»
این آخرین نقشهاى بود که کافران به آن امیدوار بودند، ولى روزى که رسول خدا، وصى خویش و رهبر مسلمانان را پس از خود تعیین نمود، آن روز، روزى بود که شبحى از ترس و یأس برفراز زندگى مشرکان سایه افکند و طمع آنان از بین رفت .
ب: تکمیل دین
اگر آنروز با نصب خلیفه و تعیین جانشین، یأس بر مشرکان مستولى گردید، آئین اسلام نیز به صورت آئین کامل درآمد، و مقصود از «اکمال دین» در آیه، بیان فروع و وظائف عملى مسلمانان نیست، بلکه فراهم ساختن بقاء و پایدارى آنست و یا تحکیم و تثبیت علل استقرار و بقاء، یعنى تعیین رهبر، دین تکمیل گردید و با در نظر گرفتن این معنى جملههاى آیه با هم کاملاً مربوط و متناسب مىگردد. و روز تحقق این دو حادثه معین مىشود.
مدارک نزول آیه در غدیر
مفسران و محدثان اسلامى نزول آیه را در روز غدیر یادآور شدهاند. و ما در این جا به بخشى از این مدارک اشاره مىکنیم. و اگر مدارک شیعه را در این مورد، بر مدارک اهل سنت اضافه کنیم، قهراً مسأله به عالىترین حد از «تواتر» مىرسد.
علاقمندان مىتوانند به کتابهاى یاد شده در زیر مراجعه کنند در این کتابها که همگى به قلم دانشمندان اهل سنت نوشته شده است تصریح شده که این آیه در روز «غدیر» نازل گردیده است. مانند:
1- الولایة تألیف طبرى (متوفاى 310 ه").
2- تفسیر ابن کثیر شامى، (774 ه") ج 2، ص 14.
3- تفسیر الدرالمنثور سیوطى شافعى، متوفاى (911 ه") ج 2، ص 259 و الاتقان، ج 1، ص 31 (طه 1360).
4- تاریخ ابوبکر خطیب بغدادى، متوفاى (43) ج 8، ص 290.
5- شیخ الاسلام حموینى، در فراید السمطین باب 13.
6- خوارزمى، متوفاى (568 ه") در مناقب ص 80 و 94.
7- تاریخ ابن کثیر، ج 5، ص 2101.
8- تذکره سبط ابن جوزى حنفى، متوفاى (654) ص 18.
علامه عالیقدر مرحوم امینى در کتاب جاوید «الغدیر» ج 1، ص 230 به بعد، اقوال و روایات وارد از طریق اهل سنت را که همگى گواهى مىدهند که آیه «الیوم اکملت» در روز غدیر نازل شده است به تفصیل نقل کرده است... اما روایات شیعه درباره شأن نزول آیه شریفه، در کتابهاى مربوط به امامت و در تفاسیر معتبر موجود مىباشد.
نکاتى چند در مورد آیه
1- گروهى از مفسران مانند فخر رازى در «مفاتیح الغیب» و آلوسى در «روح المعانى» و عبده در «المنار» نقل مىکند که پیامبر پس از نزول این آیه، بیش از هشتاد و یک روز عمر نکرد.
هرگاه وفات رسول خدا (طبق نقل کلینى در کافى و نقل اهل سنت) روز دوازدهم ربیع اتفاق افتاده باشد، روز نزول آیه، روز هیجدهم ذى الحجه، روز غدیر خواهد بود. البته مشروط بر اینکه روز غدیر، و روز وفات پیامبر را حساب نکنیم، و دو ماه از سه ماه را پشت سر هم، 29 روز بگیریم.
2- بسیارى از روایات که نزول آیه را روز غدیر معرفى مىکنند، یادآور مىشوند که پیامبر پس از نصب على (ع) براى خلافت چنین فرمود:
«الله اکبرعلى اکمال الدین و اتمام النعمة و رضا الرب برسالتى و بالولایة لعلى (ع) من بعدى» 5
« سپاس خداوندى را بر تکمیل آئین، و اتمام نعمت، و رضایت او بر رسالت من و ولایت على (ع) پس از من ».
همان طور که ملاحظه مىکنید: پیامبر، مضمون آیه مورد بحث را در کلام خود وارد کرده است و این خود مىرساند که آیه یاد شده درباره روز غدیر نازل گردیده است .
3- در حالى که این دلائل قطع آور، بر استقلال آیه گواهى مىدهند ولى خود آیه در لابلاى احکام مربوط به گوشتهاى حلال و حرام قرار گرفته است، و نکته آن برافراد آگاه از اوضاع صدر اسلام مخفى و پنهان نیست زیرا تاریخ و حدیث صحیح گواهى مىدهند که پیامبر خواست، وصیتنامهاى براى امت خود تنظیم کند که پس از وى گمراه نشوند وقتى شخصیتهاى متنفذ پى بردند که پیامبر مىخواهد درباره خلافت مطلبى بنویسد فوراً او را به هذیان گوئى متهم کردند. 6
این حادثه و مانند آنها که تاریخ یادآور آنها است، حاکى است که افرادى در آغاز اسلام درباره مسئله خلافت و جانشینى رسول گرامى، حساسیت خاصى داشتند و براى انکار آن حد و مرزى نمىشناختند.
به خاطر چنین شرائط حاکم بر جوّ نزول آیه، و براى محافظت آیه از هر نوع تحریف و تغییر، از یک اصل عقلائى پیروى شده است، و آن پوشانیدن شیئى نفیس با یک رشته امور ساده که کمتر مورد توجه قرار مىگیرد.
در این جا رسول گرامى به فرمان خدا مأمور است آیه مربوط به جانشینى را در میان مطالب ساده قرار دهد تإ؛ّّ" کمتر مورد توجه مخالفان سرسخت قرار گیرد و از این طریق این سند الهى به دست آیندگان برسد.
و همگى مىدانیم وضع و قرارگیرى هر آیهاى در هر جایى از سورهها به فرمان پیامبر و دستور او بوده است و اصولاً جمع آورى قرآن به همین صورت، مدرکى جز دستور پیامبر ندارد، و تاریخ جمع آورى قرآن به وسیله یاران او، فاقد ارزش تاریخى است و فقط کار یاران او نگارش قرآن به لهجه واحدى و طرد دیگر لهجهها بوده است. و مشروح این قسمت را باید در تاریخ قرآن خواند.
آیه سئوال عذاب
سومین آیهاى که پیرامون حادثه «غدیر» نازل شده، آیه «سؤال عذاب است.
توضیح اینکه وقتى پیامبر گرامى على (ع) را به عنوان خلیفه در روز غدیر خم، به خلافت نصب نمود، این خبر در اطراف منتشر شد، «نعمان بن حارث فهرى» خدمت پیامبر آمد و گفت: ما را به یکتائى خدا دعوت کردى، ما نیز گواهى دادیم، سپس دستور دادى نماز و روزه و حج و زکات انجام دهیم، انجام دادیم، به این اندازه راضى نشدى حتى این جوان را (اشاره به على (ع) کرد) به جانشینى خود نصب کردى آیا این سخنى است از ناحیه خودت یا از جانب خدا ؟
پیامبر فرمود: سوگند به خدائى که خدائى جز او نیست، از جانب خدا است در این موقع نعمان صورت خود را ازپیامبر برگردانید و گفت:
«اللهم ان هذاهو الحق من عندک فامطِر علینا حجارة من السماء» 7
«خداوند! اگر این سخن حق، و از جانب تو است سنگى از آسمان بر ما فرودآر».
وقتى سخن او به پایان رسید ناگهان سنگى از آسمان فرود آمد و او را کشت و در این باره آیههاى یاد شده در زیر فرود آمد:
«سال سائل بعذاب واقع للکافرین لیس له دافع. من الله ذى المعارج» 8
«درخواست کننده درخواست عذاب کرد و واقع شد، این عذاب مخصوص کافران است و هیچ کس نمىتواند آن را دفع کند از سوى خداوند که داراى فرشتگانى است که به آسمان سعود مىکنند»9.
شأن نزول یاد شده را مفسران و محدثان شیعه و گروهى از اهل سنت که تعداد آنها به سى نفر مىرسد نقل کردهاند که مىتوان از خصوصیات آنها با مراجعه به کتاب «الغدیر» آگاه شد. 10
شأن نزول یاد شده مورد پذیرش علمأ اسلام بوده جز اینکه «ابن تیمیه» که با خاندان رسالت رابطه خوبى ندارد، در کتاب «منهاج السنة» که به راستى باید آن را «منهاج البدعة» نامید، با طرح اشکالات هفتگانه به انکار و تکذیب آن برخاسته است و مرحوم علامه امینى در نخستین جلد «الغدیر» به مجموع ایرادهاى او پاسخ منطقى داده است و ما به صورت فشرده به نقل اجمالى این پرسشها و پاسخها مىپردازیم:
1- سرگذشت غدیر پس از مراجعت از «حجةالوداع» بوده است در حالى که در شأن نزول دارد که نعمان در «ابطح» خدمت پیامبر رسید، و ابطح از آن سرزمین مکه است .
پاسخ: اولاً: در روایت سیره حلبى و سبط ابن جوزى و غیره وارد شده است که نعمان در مسجد مدینه حضور پیامبر رسید و این گفتگو را انجام داد.
و ثانیاً: ابطح در لغت عرب به سرزمین شنزار گفته مىشود و هر نقطهاى را که سیل از آن عبور مىکند، «ابطح» مىگویند در این مورد مراجعه به کتابهاى لغت کافى است .
2- سوره معارج مکى است و ده سال پیش از حادثه غدیر نازل شده است در این صورت چگونه مىتواند ناظر به حادثهاى باشد که پس از واقعه غدیر رخ داده است .
پاسخ: میزان در توصیف سورههاى به مکى و مدنى بودن اکثریت آیات هر سوره است چه بسیار سورههائى است که مکى است ولى برخى از آیات آن در مدینه نازل شده و بالعکس و با مراجعه به قرآنهائى که در بلاد عربى چاپ شده و در آغاز هر سوره به مکى و مدنى بودن آن سوره اشاره شده، این مطلب روشن مىگردد.
3- آیه «واذ قالوا اللهم ان کان هذا هو الحق من عندک فامطر علینا حجارة من السماء» 11 پس از جنگ بدر و پیش از حادثه غدیر نازل شده است .
پاسخ: این اشکال به راستى اشکال کودکانه است زیرا سخن پیرامون نزول این آیه نیست، (ناگفته نماند که این آیه پس از جنگ بدر نازل شده است)، بلکه سخن درباره آیه «سأل سائل بعذاب واقع» است و نزول آیه نخست پس از حادثه ارتباطى به نزول دومى در آن مقطع ندارد.
4- وجود پیامبر به حکم آیه «و ما کان الله لیعذ بهم و انت فیهم و ما کان الله معذبهم و هم یستغفرون» 12 امان از عذاب است با وجود پیامبر، عذاب نازل نمىشود.
پاسخ: سیاق آیه حاکى است که مقصود عذابى است که گروهى را نابود سازد، بسان عذابهائى که قرآن در تاریخ پیامبران یادآور مىشود، نه عذاب یک فرد آن هم به درخواست خود وگرنه تاریخ گواهى مىدهد که افرادى با نفرین پیامبر هلاک شدهاند مانند «اسود بن مطلب» و «و مالک بن طلاله» و غیره.
5- اگر چنین حادثهاى رخ داده باشد باید بسان سرگذشت «اصحاب فیل» معروف گردد.
پاسخ: حادثهاى که مربوط به یک فرد تعلق دارد با آنچه که مربوط به یک جمعیت انبوه است فرق روشنى دارد، گذشته بر این براى نقل سرگذشت دومى دواعى فراوانى وجود داشت در حالى که درباره فضائل امام دواعى براخفاى آن بود با این وضع اگر سى دانشمند مبرز آنرا نقل کردهاند باید آجنرا مربوط به عنایت الهى دانست که از این طریق به حفظ حجت خود پرداخته است .
6- نعمان طبق شأن نزول، اصول پنجگانه را پذیرفته بود، در این صورت چگونه بر او عذاب فرود آمد؟
پاسخ: شأن نزول حاکى است که او نه تنها در برابر پیامبر تسلیم نبود، بلکه تسلیم خود را در برابر خدا نیز از دست داده بود زیرا گفت: اگر نصب على برخلافت از جانب خدا است عذابى بر او فرود آید، چه ارتدادى بالاتر از این .
7- در کتابهاى مربوط به ضبط اسامى صحابه، نامى از نعمان بن حارث نیست .
پاسخ: تعداد یاران پیامبر بیش از آن است که در کتابها و تراجم آمده است و کسانى که به تاریخ صحابه پرداختهاند هر کدام به اندازه اطلاعات خود، توانسته است اسامى گروهى را ضبط کند و مراجعه به مقدمه کتابهاى «الاستیعاب» و «اسدالغابه»، «والاصایة» و استدرکهائى که بر این کتابها نوشته شده است روشنگر این مطلب است.13
(( آیت الله سبحانی ))
--------------------------------------------------------------------------------
پى نوشتها:
1- سوره مائده، آیات 67 و .3 و سوره معارج، آیههاى 1 - .3 بعداً پیرامون آیههاى دوم و سوم بحث خواهیم کرد.
2- الدرالمنثور، ج 1، ص 365 و ج 2، ص 251.
3- سوره بقره، آیه 109.
4- سوره طور، آیه 30.
5- به کتاب شریف «الغدیر» ج 1، صفحات 112 مراجعه فرمائید.
6- این مطلب در کتابهاى تاریخ و حدیث آمده است و بخارى، آن را در نقاط مختلفى ازصحیح خود نقل کرده ازآن جمله، ج 1، کتاب «العلم» ص 22، و مسلم در صحیح خود ج 2، ص 14 کتاب «وصایا» نیز آورده است .
7- سوره انفال، آیه 32.
8- سوره معارج، آیههاى 1 - 3.
9- مجمع البیان، ج 5، ص 352.
10- الغدیر، ج 1، ص 439 - 246.
11- سوره انفال، آیه 32
12- سوره انفال، آیه 33 خداند هرگز آنها را عذاب نمىکند تا تو در میان آنان هستى، و همچنین خداوند آنان را عذاب نمىکند در حالى که استغفار کنند.
13- الغدیر، ج 1، ص 248 - 266.
===================================================
منبع: تفسیر منشور جاوید، ج 7، ص 339 - 349.
سایت : www.balagh.net
موضوع حادثه مهم و تاریخی غدیرخم از زمانهای دور همواره از مباحث اصلی و اساسی تاریخ اسلام بوده که این امر ناشی از سرنوشت ساز بودن این واقعه عظیم در مسئله امامت و خلافت حکایت دارد.
جانشینی پیامبر عظیم الشان اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم ) نقطه اصلی اختلاف بین دو طایفه عمده مسلمانان بعد از رحلت رسول خدا بوده است . شیعیان معتقدند جانشینی پیامبر یک امر الهی است و هیچگاه این مهم به امت اسلامی واگذار نشده است . از سویی دیگر اهل سنت معتقدند که تعیین جانشینی پیامبر امری الهی نبوده و بعد از رحلت پیامبر اسلام به امت او محول گردیده است . با این مقدمه به بررسی دلایل شیعیان جهت گرامیداشت روز غدیر می پردازیم :
1) شیعیان از آن رو روز غدیرخم را عظیم و بزرگ می شمارند چون اعتقاد دارند این واقعه مهم بیانگر حقیقتی است که هیچگاه از متن اسلام جداشدنی نیست و آن مسئله امامت و ولایت است . به عقیده شیعه این مسئله صرفا واقعه تاریخی نیست بلکه یکی از پایه های مهم دین مبین اسلام بوده و سرنوشت دین و دنیای مسلمین به آن بستگی دارد. مگر نه اینست که رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم ) در آن روز عظیم بنا به فرمان و تاکید پروردگار حضرت علی (علیه السلام ) را بعنوان جانشین خود و امام مسلمین بعد از خویش معرفی کرد و فرمود : این علی بن ابیطالب برادر وصی و جانشین من و امام بعد از من است . (1 ) قطعیت واقعه غدیر چه در متون روایی اهل سنت و چه شیعیان کمتر از قطعیت بعثت رسول خدا نیست و مدارک آن در جای جای کتب تاریخی این دو فرقه بزرگ اسلامی به وفور یافت می شود. حال که چنین است مگر پیامبر در آن روز شخصیتی را از طرف پروردگار تعیین نکرد و اطاعتش را بر عرب و عجم کوچک و بزرگ سفید و سیاه واجب نکرد فرمان او را نافذ و مخالفانش را آمرزیده نخواند مگر در آن روز او را پس از خود برترین مردم از زن و مرد معرفی نفرمود (2 ) اگر اینطور است پس آیا تلاش برای شناخت امام علی (ع ) و شناساندن آن حضرت به دیگران چیزی جز کمک کردن به پایه های اساسی اعتقادی مسلمانان می تواند باشد اکنون که اعتقاد داریم امام علی (علیه السلام ) جانشین بلافصل پیغمبر و منصوب از طرف خداوند است آیا نباید آن روز را بزرگ بداریم همچنانکه روز بعثت رسول خدا را بزرگ میداریم .
2) در بزرگداشت حادثه غدیر احادیث زیادی از معصومین (علیهم السلام ) نقل شده است . برای نمونه به قسمتی از خطبه غدیریه حضرت علی (علیه السلام ) اشاره می شود. آن حضرت در رابطه با این روز تاریخی اسلام فرمود : « رحمت خدا بر شما باد. پس از پایان این تجمع به خانه ها برگردید و به خانواده های خود وسعت و گشایش دهید. به برادران خود نیکی کنید و خداوند را بر نعمتی که ارزانی کرده است سپاس گویید. از نعمت الهی به یکدیگر هدیه دهید آنگونه که خداوند بر شما منت نهاده و پاداش آن را در این روز چندین برابر عیدهای گذشته و آینده قرار داده است . نیکی در این روز ثروت را می افزاید و عمر را طولانی می کند ابراز عاطفه و محبت به هم در این روز موجب لطف خدا می شود. تا می توانید در این روز خرج خانواده و برادرانتان کنید و در برخوردها و ملاقات ها شادمانی و سرور نمائید . (3 )
3) شیعه به ماجرای غدیر تنها به دیده واگذاری خلافت و به عنوان یک مسئله تاریخی نمی نگرد بلکه به نص صریح قرآن اسلام را بدون ولایت ائمه (علیهم السلام ) دینی ناقص می داند. آیه اکمال نشان می دهد همان طور که در قیامت تنها دین اسلام از آدمیان پذیرفته می شود اسلام کسانی نیز که ولایت حضرت علی (ع ) را قبول ندارند کامل ندانسته و لذا مورد پذیرش و رضای پروردگار نخواهد بود. شیعه امامت را هرگز به زمامداری محدود نمی داند بلکه لازمه امامت پذیرش مقام علمی اهل بیت (علیهم السلام ) به عنوان تنها آگاه به علوم قرآن و سنت نبوی است . چرا که فقط آنانند که قرآن و سنت را بی کم و کاست می شناسند و به درستی به دیگران یاد می دهند. پیامبراکرم (صلی الله علیه و آله و سلم ) در تفسیر آیه « واعتصموا بحبل الله جمیعا و لاتفرقوا » سوره عمران فرمود : ریسمان خدا که باید به آن تمسک بجوئید علی و اهل بیت اویند . (4 ) و در جای دیگر نیز حضرت علی (علیه السلام ) خدمت رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم ) عرض کرد : ای رسول خدا فرقه نجات یابنده کدام است پیامبر فرمودند : آنهایی که روش تو و یاران تو را دارند و به آن تمسک می جویند . (5 )
4) رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم ) پس از بیان خطبه خود و انتصاب حضرت علی (علیه السلام ) به جانشینی خویش فرمودند : « این سخن را باید حاضران در این مکان به دیگر افرادی که در این جان نیستند برسانند. » بدون تردید موضوع امامت حضرت علی (علیه السلام ) به طوری جدی از اهمیت بالایی نزد پیغمبر برخوردار بوده است به گونه ای که حاضر نبودن در آن روز و در آن مکان خاص عذری برای ندانستن و نپذیرفتن سخنان رسول خدا نیست . این پیام همه مسلمانان را در برمی گیرد و مرز زمان را در می نوردد همانگونه که امروزه ما نیز مخاطب عبارات آن حضرت می باشیم .
روش و مشی همه ائمه هدی (علیهم السلام ) هموار به امر خطیر امامت و ابلاغ حاضران به غایبان اشاره دارد. برای نمونه خود حضرت امیرالمومنین (علیه السلام ) در موارد مختلف به این وظیفه عمل کرده اند. از جمله در مسیر شام هنگامی که ایشان عازم صفین بودند خطبه ای بیان فرمودند و ضمن اشاره به رخداد غدیر فرمودند : « مگر نمیدانید که بیعت با من هم بر شاهدان و هم بر غایبین واجب و لازم شده است . » (6 )
5) رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم ) در ضمن خطبه مهم غدیر به امامت دوازده امام بعد از خود پرداخته و آنرا به مردم رسما وعلنا اعلام کرده است . در این روز عظیم تاریخی پیامبر عظیم الشان اسلام جانشینی امامان را از سوی خدا و رسول در حلال و حرام و در جمیع علوم اعلام فرموده و سپس نتیجه گرفتند که هرکس در این امر شک کند مورد غضب الهی است . (7 )
برخی سخنان پیامبر در مورد دوازده امام معصوم (علیهم السلام ) که در روز غدیر فرمودند به شرح زیر است :
? من صراط مستقیم خداوندم که خداوند شما را به پیروی از آن فرمان داده است و بعد از من علی و سپس فرزندانم از نسل اویند هم آنان که امامان هدایت کننده به سوی حقند.
? امامت در نسل من از فرزندان علی است تا روز قیامت که خدا و رسولش را ملاقات می کنید .
? قرآن به شما می گوید که امامان بعد از علی فرزندان او هستند و من هم به شما معرفی کردم که امامان از نسل من و او هستند.
6) یکی از مباحث و موارد بسیار مهمی که پیامبر گرامی در خطبه خویش در غدیرخم به آن پرداختند موضوع ظهور حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف ) در آخر الزمان است و این در حالی است که آن خطبه حدود 250 سال قبل از تولد امام عصر(عجل الله تعالی فرجه الشریف ) ایراد گردیده است . این مسئله نشان از اهمیت موضوع مهدویت و ضرورت اعتقاد به آن در دین اسلام دارد.
پیامبر در آن خطبه فرمودند : نور از طرف خداوند در من و سپس در علی و نسل او تا مهدی قائم (عجل الله تعالی فرجه الشریف ) قرار داده شده است و مهدی حق خداوند را و هر حقی را که برای ماست خواهد گرفت و خاتم امامان مهدی قائم از ماست .
7) تاریخ گواه است معاویه که حکومت شام را در اختیار داشت می دانست که حضرت علی (علیه السلام ) میدان را برای حیف و میل بیت المال مسلمانان را به وی نخواهد داد و از سویی تابعیت از مولا را نیز نمی پذیرفت . و به ناچار بنای مخالفت با حضرت را در پیش گرفت . معاویه در سب و ناسزاگویی حضرت علی (علیه السلام ) اصرار می ورزید و تا زنده بود از آن دست برنداشت . او با تطمیع پاره ایی از راویان و صحابه های معلوم الحال احادیثی به نام حضرت رسول خدا بر ضد حضرت علی (علیه السلام ) جعل کرد و صریحا اعلام کرد که به خدا سوگند دست از این کار برنمی دارم تا کودکان با این عادت بزرگ و بزرگان با آن پیر شوند تا آنجایی که او را به نیکی یاد نکند. این عمل آنچنان رایج شد که در کلیه ممالک اسلامی در خطبه های نمازجمعه و منابر و در تعقیب نمازهای جماعت حضرت علی (علیه السلام ) را سب و لعن می کردند.
زمخشری در ربیع الابرار می نویسد که در روزگار بنی امیه بیش از هفتاد هزار منبر بوده که در روی آن به امیرالمومنین علی (علیه السلام ) لعن می شد. این عمل تا زمان خلافت عمربن عبدالعزیز ادامه داشت . بی سبب نیست هنگامیکه حضرت امیرالمومنین را در محراب عبادت به شهادت رساندند برخی می گفتند آیا حضرت نماز نیز می خوانده است .
این اوج مظلومیت انسانی وارسته و امامی منصوب از طرف خداوند است . در مقابل این همه ستم و ظلم که نسبت به امام معصوم و جانشین پیغمبر شده است آیا شیعیان و پیروان آن حضرت حق ندارد برای جبران بخشی از آن ستم ها و مظلومیت ها به حادثه غدیر نظر ویژه داشته باشند
8) از منظر شیعه پرداختن به غدیر و حضرت علی (علیه السلام ) صرفا پرداختن به یک واقعه تاریخی و یک شخص نیست . بلکه مهمتر از آن معرفی یک الگوی حکومتی کامل و بی نقص به بشریت در تمام دنیاست و معرفی شخصیتی است که بقول جرج جرداق مسیحی کشتن او خیانت به تمام بشریت بوده است . او می گوید; ای دنیا چه می شد اگر همه نیروهایت را در هم می فشردی و شخصیتی مانند علی را با آن عقل و قلب و زبان و شمشیر نمودار می کردی یا بقول دکتر تیجانی اگر برای علی میسر شده بود که سی سال طبق سیره پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم ) بر مردم حکومت کند همانا اسلام امروز جهان را فراگرفته بود و عقیده متین و محکم در قلوب مسلمانان جایگزین شده و فتنه های کوچک و بزرگ رخ نمی داد و نه کربلایی می بود و نه عاشورایی . اگر همانطور حکومت سایر ائمه که پیامبر آنان را به نام وصی خود قرار داده بود ادامه می داشت جز مسلمانان ملتی بر روی زمین وجود نداشت و دنیا نه چنین بود که امروز مشاهده می کنیم و زندگی ما به معنای واقعی اش زندگی انسانی بود.
و جبران خلیل جبران از علمای مسیحیت در این باره می گوید : علی بن ابیطالب شهید عظمت خویش شد او از دنیا رفت در حالی که نماز بر زبانش جاری و دلش از شوق خدا لبریز بود مردم عرب حقیقت مقام او را درک نکردند تا گروهی از مردم کشور همسایه آن (ایران ) برخاسته این گوهر گرانبها را از سنگ تشخیص دادند و او را شناختند. مقام و شان او در بصیرت و بینایی مانند پیغمبران بود.
البته جای تاسف دارد که در بزرگداشت این حادثه مهم و روز تاریخی غدیر در بعضی محافل مذهبی و حتی گاهی در رسانه ملی بجای جا انداختن « غدیر » بعنوان یک مدل حکومتی کامل که در صورت اجرای آن سعادت کامل دنیا و آخرت بشریت را تضمین می کند به مراسمی که نتیجه ای جز محدود نمودن شعاع این واقعه و کوچک کردن این حادثه عظیم الهی ندارد اکتفا می گردد.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
پی نوشتها:
1 ـ خطبه غدیر ـ بحارالانوار ج 27 ص 201
2 ـ خطبه غدیر
3 ـ مصباح المتهجد ـ 524
4 ـ صواعق المحرقه ـ 931
5 ـ الاصابه فی تمییزالصحابه ج 2 ص 174
6 ـ بحارالانوار ج 32 ص 388
7 ـ کفایت الطالب ـ 214 و حلیه الاولیا 8611 (اهل سنت )
------------------------------------------------------------------------------------------------------
منابع :
1) روزنامه جمهری اسلامی
2) سایت : http://www.aftab.ir
نویسنده : ناصر سعد
1. الْیَوْمَ یَئِسَ الَّذِینَ کَفَرُواْ مِن دِینِکُمْ
امروز، کافران از دست اندازی به دین شما نومید گردیده‌اند.
2. الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ
امروز، دین شما را کامل کردم.
3. وَأَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی
نعمتم را بر شما تمام گردانیدم.
4. وَرَضِیتُ لَکُمُ الإِسْلاَمَ دِینًا(1)
و خرسند شدم که اسلام کیش شما باشد.
دقّت در این آیات، اهمیّت ولایت و عظمت غدیر را می نمایاند. در این قلمرو، سخن دیگر خدای متعال، بسیار درس آموز است.
"یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَیْکَ مِن رَّبِّکَ وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ"
ای پیامبر ابلاغ‌کن آنچه را فرود آمده بر تو از پروردگارت و اگر نکنی نرسانده باشی پیام او را.
در این آیه شریفه، نفی تبلیغ مسأله امامت، مساوی با نفی انجام رسالت الهی دانسته شده است.(2)
_______________________
1.سوره مائده:آیه3.
2. سوره مائده:آیه67. گفتنی است: این مفاهیم، در روایات نیز نقل شده است. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند:"وَهُوَ اَلیُومُ الَّذی اَکمَلَ اللهُ فِیهِ الدِّینَ و اَتَمَّ علی اَمّتی فِیهِ النِّعمَهَ وَرَضِیَ لَهُمُ الاِسلامَ دیناً"
و در دعا آمده است:"اَکمَلتَ الدِّینَ بِمُوالَاتِهِم وَ البَراءَهِ مِن عَدُوِّهِم" بخشی از دعای ویژه روز غدیر. نگاه کنید به"تهذیب":ج3،ص143، ح1.
دیگر آیات استفاده شده در خطبه غدیر
1- إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذینَ آمَنُوا الَّذینَ یُقیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاةَ وَ هُمْ راکِعُونَ (1)
2- وَ کُلَّ شَیْءٍ أَحْصَیْناهُ فی إِمامٍ مُبینٍ (2)
3- أَنْ تَقُولَ نَفْسٌ یا حَسْرَتى عَلى ما فَرَّطْتُ فی جَنْبِ اللَّهِ وَ إِنْ کُنْتُ لَمِنَ السَّاخِرینَ (3)
4- وَ مَنْ یَبْتَغِ غَیْرَ الْإِسْلامِ دیناً فَلَنْ یُقْبَلَ مِنْهُ وَ هُوَ فِی الْآخِرَةِ مِنَ الْخاسِرینَ (4)
5- وَ جَعَلَها کَلِمَةً باقِیَةً فی عَقِبِه (5)
6- سَأَلَ سائِلٌ بِعَذابٍ واقِعٍ (6) لِلْکافِرینَ لَیْسَ لَهُ دافِعٌ (7)
7- فَإِذا فَرَغْتَ فَانْصَبْ (8) وَ إِلى رَبِّکَ فَارْغَبْ (9)
8- فَلا صَدَّقَ وَ لا صَلَّى (10) وَ لکِنْ کَذَّبَ وَ تَوَلَّى (11) ثُمَّ ذَهَبَ إِلى أَهْلِهِ یَتَمَطَّى (12)
9- إِنَّما یُریدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهیراً (13)
10- یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا أَطیعُوا اللَّهَ وَ أَطیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ فَإِنْ تَنازَعْتُمْ فی شَیْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَ الرَّسُولِ إِنْ کُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ ذلِکَ خَیْرٌ وَ أَحْسَنُ تَأْویلاً (14)
11- یَعْرِفُونَ نِعْمَتَ اللَّهِ ثُمَّ یُنْکِرُونَها وَ أَکْثَرُهُمُ الْکافِرُونَ (15)
12- عَمَّ یَتَساءَلُونَ (16) عَنِ النَّبَإِ الْعَظیمِ (17) الَّذی هُمْ فیهِ مُخْتَلِفُونَ (18)
13- وَ یُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلى حُبِّهِ مِسْکیناً وَ یَتیماً وَ أَسیراً إِنَّما نُطْعِمُکُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لا نُریدُ مِنْکُمْ جَزاءً وَ لا شُکُوراً (19)
______________________________________
1. (سوره مائده آیه55)
2. (سوره یس آیه12)
3. (سوره زمر آیه56)
4. (سوره آل عمران آیه85)
5. (سوره زخرف آیه28)
6. (سوره معارج آیه1)
7. (سوره معارج آیه2)
8. (سوره شرح آیه7)
9. (سوره شرح آیه8)
10. (سوره قیامت آیه31)
11. (سوره قیامت آیه32)
12. (سوره قیامت آیه33)
13. (سوره احزاب آیه33)
14. (سوره نساء آیه59)
15. (سوره نحل آیه83)
16. (سوره نباء آیه1)
17. (سوره نباء آیه2)
18. (سوره نباء آیه 3)
19. (سوره انسان آیه8,9)
اسمه تعالی 10/8/1390
به:کلیه مدارس راهنمایی استان خراسان رضوی (دبیران قرآن و دینی)
از:گروه آموزشی قرآن و دینی استان
موضوع : فراخوان مقاله
با سلام و تحیات
احتراماً به استحضار می رساند ، کتاب های دینی در پایه های مختلف با تمام محاسنی که در شکل گیری شخصیت دینی فراگیران دارند ، ممکن است کاستی ها و کمبودهایی نیز داشته باشند ، بالطبع رفع تمامی آنها در چارچوب یک کتاب درسی نمی گنجد ، لذا برای رفع این نقایص ، مقالات تحقیقی در نظر گرفته شده که دبیران محترم درس دینی دوره راهنمایی با درنظر گرفتن موضوعات پیشنهادی در دو محور مذکور به پیوست مقالات خود را حداکثر تا 15 صفحه A4 با فونت B نازنین 14 به همراه CD آن تا تاریخ 31/11/1390 به گروه آموزشی قرآن و دینی استان ارسال نمایند.
ضمناً به آثار برتر جوایز نفیسی از سوی پایگاه کیفیت بخشی درس قرآن و دینی کشوری مستقر در استان گیلان اهداء خواهد شد.
عناوین اصلی فراخوان مقالات دبیران دینی ( کشوری )
1) نقش " الگوسازی" در تعلیم و تربیت دینی دوره راهنمایی
الف) نقش رسانه ها در ارایه الگوهای مناسب دینی
ب) نقش مدرسه ( معلمان ، مربیان و اولیاء مدرسه ) در ارائه الگوهای مناسب دینی
ج) تأثیر معلم دینی در ارائه الگوهای مناسب دینی
د) نقش خانواده در ارائه الگوهای مناسب دینی
هـ) تأثیر محتوای کتاب های دینی راهنمایی در ارائه الگوسازی مناسب دینی
2) تأثیر " روش های تدریس خلاق" در یادگیری مفاهیم دینی دوره راهنمایی
الف) نقش روش بدیعه پردازی در یادگیری مفاهیم دینی
ب) نقش روش قصه گویی در یادگیری مفاهیم دینی
ج) نقش روش ایفای نقش در یادگیری مفاهیم دینی
د) نقش روش نمایشی در یادگیری مفاهیم دینی
هـ) نقش روش مشارکتی در یادگیری مفاهیم دینی
و) نقش روش "تمثیل" در یادگیری مفاهیم دینی
گروه آموزشی قرآن ودینی استان خراسان رضوی
مولف محترم کتاب «پیام‌های آسمان» در سال جاری روزهای سه شنبه هر هفته از ساعت 9 الی 15 در گروه دینی حضور دارند. از تمامی دبیران محترم درخواست می‌شود در صورت داشتن هر نوع سوال و یا اشکالی با شماره 021- 88306072 تماس بگیرند و به طور مستقیم با ایشان صحبت کنند.
درس پنجم
1- بنابه فرمایش حضرت علی(ع) مردم باچه چیزبایدخود رابه خدا نزدیک کنند؟
الف- روزه گرفتن ب- پوشیدن لباس تمیز ج- نمازخواندن د- موذّن نمازبودن
2- باتوجه به سخن امیرالمومنین علی(ع) چراعده ای به دوزخ می روند؟
3- نمازگناهان انسان رامانند........ پاییزی می ریزد.
4- ستون دین ومعراج انسان مومن چیست؟
الف- روزه ب- دعا ج- صبر د- نماز
5- ترک نمازبرای انسان چه عواقبی می تواندداشته باشد؟
6- شخص مسلمانی که می خواهد نماز بخواند، برای قبولی بهتر نمازش چه آدابی راباید رعایت نماید؟
7- بنابه توصیه امام المتّقین علی (ع) کسی که اذان واقامه ی نمازرابگوید، دارای چه مرتبه وجایگاهی می باشد؟
8- مفهوم ومعنای اذان واقامه گواهی دادن به چیست؟
9- پیامبراکرم(ص) درباره ی نقش وثواب موذّن چه می فرماید؟
10- نمازگزار درمسجد میهمان ....... می باشد.
11- فوایدنمازخواندن درمسجد راذکرکنید.
12- بنابه فرموده ی پروردگارمتعال نقش مساجددرروی زمین مانندچیست؟
الف- محل عبادت وخداپرستی ب- مکان اتحادمسلمانان ج- محل مشورت مردم د- خانه های خداوند
13- پس ازخواندن نمازچه ذکری ثواب فراوان دارد؟
14- اگرشخصی بدون اطلاع وآگاهی با لباس یابدن نجس نمازبخواند ، نمازش چگونه است؟
15- اگرنمازگزارقبل از نمازبدا ند بدن یا لباسش نجس است وباهمان لباس یابدن نجس نمازبخواند، نمازاو چگونه است؟
16- حسین لباسش مقداری خونی بود وخودش این موضوع رامی دانست ، اوبا همان لباس نماز خواندونمازش نیز صحیح است . دلیل آن چه می تواند باشد؟
17- اگربدن یالباس شخصی بایک قطره غیرازخون نجس شده باشد، آیااو می تواند با آن نجاست کم نمازبخواند؟
18- باکدام یک ازوسایل زیرمی توان نمازخواند؟
الف- جوراب نجس ب- پیراهن نجس ج- شلوارنجس د-کاپشن نجس
19- اگرکلاه شخصی نجس باشد، او درچه صورتی می تواند باکلاهش نمازبخواند؟
20- شرایط لباس نمازگزاررابنویسید.
21- باکدام یک ازمواردزیرنمازخواندن صحیح نیست؟
الف- نمازبادستکش نجس ب- نماززهراباانگشترطلا ج- نمازباکلاه نجس د- نمازاحمدباانگشترطلا
22- پشم های گوسفندی راچیده وباآن لباس درست کرده اند، نمازخواندن باآن لباس چگونه است؟
درس ششم
1- با استفاده ازفرمایش پیامبر(ص ) برخی ویژگی های ماه مبارک رمضان رابگویید.
2- روزه گرفتن درماه مبارک رمضان برمسلمانان ......... است.
3- پیامبر(ص) روزه راسپروپوشش دربرابرچه چیزهایی می دانند؟
4- فایده های روزه رابنویسید.
5- انسانی که باروزه اراده ی خود راقوی می کند، ازاین اراده درزندگی خودچگونه بهره مند می شود؟
6- بنابه فرمایش امام صادق (ع) چراخداوندروزه رابرمردم واجب کرده است؟
7- روزه گرفتن چه فایده ای برای جسم وتن انسان دارد؟
8- بااستفاده ازسخن پیامبر(ص) ، چه کنیم تاسالم بمانیم؟
9- « برای روزه گرفتن بایدنیّت کنیم » یعنی چه؟
10- روزه بودن ازچه وقت شروع وتاچه وقت ادامه دارد؟
11- علی روزه دارد وکمی تشنه شده، یادش نیست که روزه است او نصف لیوان شربت خورد . روزه اوصحیح است. ص غ
12- انسان روزه داراگربه حمام برود وزیردوش آب سرش را بشوید، روزه اش صحیح است. ص غ
13-درمکانی خاکبرداری می کنند ،گردوخاک زیادی است وشخص روزه داری درآن جا کارمی کند ، اگرجلوی دهان وبینی اش را با پارچه ای ببندد ، روزه اش باطل است. ص غ
14-اگرکسی فراموش کندکه روزه دارد وداخل استخرسرش رازیرآب ببرد، روزه ی او چگونه است؟
انشاء الله ادامه سوال هادرفرصتی دیگر.
منبع: http://roz1380.blogfa.com
درس سوم
1-باتوجه به آیه « إ یّاکَ نَعبُدُ وإیّاکَ نَستَعین » ماازچه کسی کمک ویاری می خواهیم؟
2-ازچه راه هایی می توانیم ازخداوندمتعال یاری وکمک بخواهیم؟
3-ساده ترین راه برای کمک گرفتن ازخداوندبزرگ .............. است.
4-براساس آیه « وَإذا سَاَلَکَ عِبادی عَنّی ....» خداوند چه زمانی پاسخ وجواب انسان رامی دهد؟
5-زمانی که ازخداوند چیزی رامی خواهیم وآن به مصلحت ما ن نیست،خداوند به جای درخواست ما چه چیزی می دهد؟
6-درچه صورت وشرایطی دعاها مستجاب می شود؟
7-بهترین نمونه دعاچیست؟
الف –روزه ب- نماز ج-صبر د- پرهیزگاری
8-خداوند درجنگ احد مسلمانان را درصورت رعایت چه چیزی وعده ی یاری می دهد؟
9-یکی ازکارهایی که باعث تقویت صبرمی شود ..........گرفتن است.
10- بنا به فرمایش امام صادق (ع) منظور کمک گرفتن ازصبرچیست؟
درس چهارم
1-پیامبر(ص ) زمانی که مبعوث شد،مردم درچه وضع وشرایطی زندگی می کردند؟(پاسخ ازسخن حضرت علی(ع) استفاده شود.)
2-فایده هاوثمراتی راکه دین برای مردم به ارمغان آورد، بگویید.
3-ارزش دین چه وقتی بیشترمشخص می شود؟
4-چراخداوندپیامبران رابه کمک مافرستاد؟
5-باتوجه به آیه « اَرسلنا فیکُم رَسولاً مِنکُم ....» وظیفه وکارپیامبران چیست؟
6-کسانی که به راهنمایی های دین اعتقاد دارند، به مسائل وکارهای خود چگونه عمل می کنند؟
7- تنها راه رسیدن به سعادت دنیا وآخرت .........است.
درس اول
1-حضرت علی (ع) درباره شگفتی های آفرینش انسان چه می فرماید؟
2-انسان که ازنعمت های بی پایان پروردگاراستفاده می کند ،چگونه می تواند ازاو سپاس گزاری نماید؟
3-راه رسیدن به بهشتی که همه آن رادوست داریم،چیست؟
4-دانشمندان باالگو گرفتن ازکدام قسمت بدن انسان دوربین های پیشرفته راطراحی کرده اند؟
درس دوم
1-دو سرمایه ی گرانبها یی راکه خداوند دروجود انسان قرار داده نام ببرید .
2-هنگامی که شخصی قدرعمروزندگی خود رانمی داندوبادست خالی ازاین دنیامی رود، به خداوند چه می گوید؟
3-پاداش کارهای نیک انسان دراین دنیا چیست؟
4-حضرت علی(ع) غنیمت شمردن چه چیزراتوصیه می فرماید؟
5-تفاوت انسان بادیگرموجودات درچیست؟
6-قدرت تفکردرانسان چه فایده های برای او دارد؟
7-پیامبر(ص) چه تفکری رابرترازساعت هاعبادت می داند؟
8-وجود چه چیزدرانسان وحیوان مشترک است؟
الف –تفکر ب-اندیشیدن ج-عمر د-خوشبختی
لیست کل یادداشت های این وبلاگ
تمرین های درس سوم-عربی سوم
قواعدوترجمه درس سوم-عربی سوم
قواعد-ترجمه وتمرین های درس دوم-عربی سوم
ترجمه درس اول قصر شیشه ای وتمرین ها-عربی سوم
یادآوری و خلاصه قواعد سال اول و دوم راهنمایی
تصاویرعربی جهت استفاده درامتحان
متن وترجمه عربی پایه دوم درس4
متن وترجمه عربی درس 3پایه دوم
متن وترجمه درس دوم پایه دوم
[عناوین آرشیوشده]
|
محمد رضااسدی دبیرقرآن ودینی هستم البته اگرلایق باشم. بانام ویادخداوندجهت استفاده همکاران اقدام به ساخت این وبلاگ نمودم وبعدازامید به خداوندامیدوارم همکاران گرامی جهت پیشبرداهداف آموزشی راهنماوراه گشای خوبی برای بنده حقیرباشند. باتقدیم احترام خاص- اسدی- مهرماه90- ازنظرفراموش نشود.یاحق |